Ağız ve Diş Sağlığı

Yetişkin bir insanda 32 diş bulunur.

Bunların arasında 8 adet kesici diş, 4 köpek dişi, 8 adet küçük azı dişi, ve 4 tanesi yirmilik dişler olmak üzere toplam 12 adet azı dişi vardır.

Kesici dişler; ağzımıza aldığımız besinleri kesmek için kullanılan keskin ön dişler.

Köpek dişleri; yiyecekleri parçalamak ve tutmakla sivri uçlu ön dişlerdir.

Küçük azı dişleri; yiyecekleri ezmek ve parçalamak için kullanılan, ısırma yüzeyinde iki keskin ucu bulunan dişler, Ve Azı dişleri; yiyecekleri çiğnemek ve öğütmek için kullanılan arkadaki dişlerdir.

Çoğu insan ergenlik çağına geldiği zaman tüm yetişkin dişlerine kavuşmuştur.

Ağız ve diş sağlığından bahsettiğimiz ilk anda akla hem fizyolojik hem de kozmetik anlamda ne kadar önemli olduğu gelmelidir. Ancak ilk olarak dişlerimizin fizyolojik önemine değineceğimiz bu yazımızın sonunda amacımız; hepimizin zaman zaman ihmal ettiği ancak vücut sağlığımız açısından bir hayli önemli olan dişlerimizin yapısından bahsetmek. Dişler;

Çiğnemeyi
Yutkunmayı,
Konuşmayı ve ses çıkışını,
Estetik bütünlüğümüzü sağlayan yapılardır.

Ayrıca psikolojik ve sosyolojik etkileri ile hayatımızda oldukça önemli bir yer tutarlar.

Sağlıklı Bir Diş Nelerden Meydana Gelmektedir?

Genel olarak sağlıklı bir ağızda gördüğümüz yapılar şunlardır;

Kuron

Dişin asıl ve normalde görebildiğimiz tek kısmıdır. Kuronun şekli dişin fonksiyonunu ifade eder. Örneğin, ön dişler kesme içindir ve buna göre keski şeklinde, azı dişleri ise öğütme için düz yüzeylere sahiptir.

Dişeti Çizgisi

Diş ile dişeti yapılarının birleşim çizgisidir. Doğru fırçalama ve düzenli diş temizliği yapılmadığı takdirde, dişeti çizgisinde plak ve tartar oluşarak, dişeti iltihabı ve dişeti hastalıklarına neden olabilir. Ancak gelişen bu hastalıkların daha kötü bir özelliği de, vücudumuzun başta kalp olmak üzere çeşitli hayati organlarına zarar vermesidir.

Kök

Dişin kemiğe gömülü olan kısımdır. Kök, dişin yaklaşık üçte ikisini oluşturur ve dişi yerinde tutar.

Mine

Dişin en dış tabakasıdır. Mine aynı zamanda vücuttaki en sert ve en mineralli dokudur, Minenin başlıca inorganik bileşenleri arasındaki inorganik yapının en büyük kısmını (%90) hidroksil apatit oluşturur. Bundan başka Kalsiyum fosfat, Na ve Mg da bulunur. Her ne kadar sağlam bir yapı olsa da, doğru ağız temizliği sağlanmadığı takdirde durum çürümeyle sonuçlanabilir.

Dentin

Minenin altındaki diş tabakasıdır. Diş dokusunun büyük bir kısmını kaplayan dentin, sarımsı beyaz renkte, yarı saydam özelliğe sahiptir. Kompakt kemikten bile daha sert bir yapıya sahip olan dentin; strüktür, gelişme ve kimyasal yapı bakımından kemiği andırsa da, sert ve kırılgan olan minenin aksine hafif deformasyonlara karşı koyabilir ve çok elastiktir. Dentin dokusu, mine dokusuna nazaran daha az mineralize olup daha az kırılgandır. Ancak çürük mineden içeri ilerleyebilirse, bir sonraki ulaşacağı yer dentindir. Bu bölümde direkt olarak pulpaya açılan milyonlarca kanalcık bulunmaktadır.

Pulp

Dişin merkezinde yer alan, sinir dokuları ve kan damarlarının bulunduğu yumuşak dokudur. Çürük pulpaya ulaştığında genellikle ağrı hissedilir.

Ağız ve diş sağlığı beslenme ve gündelik alışkanlıklarımız ile doğrudan ilişkilidir. Bu sebeple de beslenme düzenini gözden geçirmek; diş ve diş eti hastalıklarının önüne geçilmesini sağlamaktadır. Diş sağlığı açısından zararlı olabilecek besinlerin başında; şekerli gıdalar, asitli gıdalar, dişlere yapışma özelliği olan besinler, sigara tüketimi gibi faktörler diş ve diş eti sağlığını olumsuz etkilemektedir. Ayrıca fırçalama ve temizlik düzenimiz, sıcak-soğuk gıdalar ve tabi ki genetik faktörler de ağız ve diş sağlığımızı etkileyen durumlardandır. Bakteri ve virüslerin ağız girişinden de başlayabilen yolculuklarının vücudumuzdaki olumsuz sistemik etkilerini engellemek adına ağız ve diş sağlığımızı korumak büyük önem taşır.